การเข้าร่วมอบรมเกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อความเป็นเลิศ Education Criteria for Performance Excellence (EdPEx) ได้รับเกียรติจากผู้ช่วยศาสตราจารย์เสาวลักษณ สุขประเสริฐ มาเป็นวิทยากรบรรยายถึงเกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อความเป็นเลิศ Education Criteria for Performance Excellence (EdPEx)

โครงการอบรมการขับเคลื่อนผลการดำเนินงานตามเกณฑ์คุณภาพการศึกษา เพื่อการดำเนินงานที่เป็นเลิศ (EdPEx) ระดับคณะ เป็นการสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ (EdPEx) มีการพัฒนาความรู้ความสามารถในการวิเคราะห์โครงร่างองค์กร สามารถจำแนกจุดแข็งและโอกาสในการพัฒนา จัดลำดับความสำคัญของปัญหาขององค์การ โดยมุ่งเน้นเรื่องการพัฒนาคุณภาพขององค์การ ทำให้สามารถผลักดันให้เกิดการพัฒนาคุณภาพภายในองค์การได้ และนำไปปรับปรุงระบบการดำเนินงานและทำให้ผลลัพธ์ดีขึ้นตามเป้าหมายที่คณะต้องการ

การเขียนโครงร่างองค์กร 

P.1 ลักษณะองค์กร

ก. สภาพแวดล้อมองค์กร

ข. ความสัมพันธ์ระดับองค์การ

P2. สภาวการณ์ขององค์กร

ก. สภาพการแข่งขัน

ข. บริบทเชิงกลยุทธ์

ค. ระบบการปรับปรุงผลการดำเนินงาน

• เนื้อหาในเกณฑ์ EdPEx

1) เป็นข้อกาหนดของระบบการบริหารจัดการองค์กรในเรื่องหลักๆ ที่ส่งผลให้เกิดการปรับปรุงคุณภาพของการเรียนการสอน การบริหารจัดการ และการบริการที่จะส่งมอบสิ่งที่มีคุณค่าแก่ผู้เรียน ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และสังคม อย่างต่อเนื่อง

2) อาศัยแนวคิดและทฤษฎีของการจัดการที่เป็นระบบ และการปรับปรุงผลการดาเนินการที่มุ่งสู่ความเป็นเลิศ

3) สอดแทรกหลักการของการบริหารจัดการที่อยู่บนระบบค่านิยมที่สร้างความยั่งยืนให้กับองค์กรและความสมดุลของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกกลุ่ม

• วัตถุประสงค์ของเกณฑ์ EdPEx

1) เพื่อให้องค์กรต่างๆ ได้ใช้เกณฑ์นี้ไปพัฒนาปรับปรุงการดำเนินการ ขีดความสามารถ และผลลัพธ์ให้ดีขึ้น

2) เป็นกลไกในการสื่อสารและการแบ่งปันเรียนรู้จากวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ

3) เป็นเครื่องมือในการสร้างความเข้าใจและทบทวนผลการดำเนินการในระบบการบริหารจัดการขององค์กร รวมทั้งเป็นแนวทางในการวางแผนและเป็นโอกาสในการเรียนรู้ของสถาบัน

เกณฑ์นี้ออกแบบขึ้นเพื่อช่วยให้สถาบันใช้เป็นแนวทางที่บูรณาการในการจัดการผลการดาเนินการของสถาบัน ซึ่งจะให้ผลลัพธ์ดังนี้

- การจัดการศึกษาที่มีการปรับปรุงอย่างสม่ำเสมอให้แก่ผู้เรียนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ซึ่งส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาและความยั่งยืนของสถาบัน

- การปรับปรุงประสิทธิผลและขีดความสามารถโดยรวมของสถาบัน การเรียนรู้ระดับสถาบันและระดับบุคคล

คุณลักษณะสำคัญของเกณฑ์ความเป็นเลิศ

1) เกณฑ์มุ่งเน้นผลลัพธ์ : ผลลัพธ์ควรเป็นตัววัดที่สะท้อนการดาเนินการของกระบวนการต่างๆ ภายในองค์กร การปรับปรุงกระบวนการจึงควรส่งผลให้ผลลัพธ์ดีขึ้น

เกณฑ์นี้มุ่งเน้นผลการดาเนินการระดับองค์กรที่สำคัญ ตามที่ระบุไว้ดังนี้

ผลการดาเนินการขององค์กร :

(1) ผลลัพธ์ด้านการเรียนรู้ของผู้เรียนและกระบวนการ

(2) ผลลัพธ์ด้านการมุ่งเน้นลูกค้า

(3) ผลลัพธ์ด้านการมุ่งเน้นผู้ปฏิบัติงาน

(4) ผลลัพธ์ด้านการนาองค์กร และการกากับดูแล

(5) ผลลัพธ์ด้านงบประมาณ การเงิน และการตลาด

 2) เกณฑ์ไม่กำหนดวิธีการที่เฉพาะเจาะจง และสามารถปรับใช้ได้ตามบริบทของแต่ละแห่ง : สถาบันควรค้นหาแนวทางในการดาเนินการในรูปแบบที่เหมาะสมกับบริบทของตนเองเพื่อนาไปสู่วิธีปฏิบัติที่เป็นเยี่ยม(Best Practices)

เกณฑ์นี้ประกอบด้วยข้อกำหนดที่มุ่งเน้นผลลัพธ์ อย่างไรก็ตามเกณฑ์ไม่ได้กำหนดว่า

- องค์กรควรมีโครงสร้างอย่างไร

- องค์กรควรหรือไม่ควรมีหน่วยงานที่รับผิดชอบด้านคุณภาพ ด้านวางแผน ด้านจริยธรรม หรือหน้าที่อื่นๆ หรือ

- องค์กรด้องมีการบริหารหน่วยงานต่างๆ ในรูปแบบเดียวกัน

 3) เกณฑ์นี้บูรณาการสาระสำคัญทางการศึกษา : การสร้างสมดุลของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและการมุ่งเน้นตามพันธกิจเป็นส่วนสำคัญในการวางแผนกลยุทธ์

เกณฑ์การศึกษาถูกดัดแปลงเพื่อให้ความสำคัญกับหลักการที่สำคัญทางการศึกษา และความต้องการที่จำเพาะขององค์กรการศึกษา ซึ่งรวมถึง

- มุ่งเน้นที่การเรียนการสอนเป็นหลัก เนื่องจากเป็นเป้าหมายสำคัญของสถานศึกษา

- สถานศึกษาอาจมีพันธกิจ บทบาทและหลักสูตรซึ่งมีความแตกต่างกันได้ (เช่น สถาบันที่มุ่งเน้นความเป็นเลิศด้านกีฬา ทักษะทางภาษา หรือสถาบันที่เน้นการสอนเด็กที่มีความสามารถพิเศษ)

- คำนึงถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียได้ (เช่น ผู้ปกครอง นายจ้าง สถาบันการศึกษาอื่นๆ และชุมชน)

 4) เกณฑ์นี้สนับสนุนมุมมองเชิงระบบเพื่อให้เป้าประสงค์สอดคล้องไปในแนวทางเดียวกัน ทั่วทั้งองค์กร : ความเชื่อมโยงของเนื้อหาภายในเกณฑ์แต่ละหมวด

มุมมองเชิงระบบเป็นแนวทางการดาเนินงานที่มุ่งเพื่อให้เป้าประสงค์สอดคล้องไปในทางเดียวกัน จะต้องหยั่งลึกอยู่ในโครงสร้างที่บูรณาการกันระหว่างค่านิยมหลักและโครงร่างองค์กร เกณฑ์ แนวทางการประเมิน การมุ่งเน้นผลลัพธ์ เหตุปัจจัยและผล ผ่านข้อคาถามที่เชื่อมโยงข้ามกระบวนการระหว่างหัวข้อต่างๆ ในเกณฑ์

 5) เกณฑ์สนับสนุนการตรวจประเมินที่เน้นเป้าประสงค์ : การตรวจประเมินองค์กรเพื่อทราบระดับพัฒนาการ แนวทางการประเมินประกอบด้วยการตรวจประเมินซึ่งแยกเป็น 2 ส่วน คือ กระบวนการ และผลลัพธ์ การตรวจประเมินช่วยให้องค์กรทราบถึงจุดแข็งและโอกาสในการปรับปรุงตามหัวข้อหลักต่างๆ เพื่อบอกให้องค์กรทราบถึงระดับพัฒนาการของตนเองทั้งในแง่ของกระบวนการและผลการดาเนินการ ด้วยเหตุนี้การตรวจประเมินจึงนาไปสู่การวางแผนเพื่อลงมือปฏิบัติที่ส่งผลต่อการปรับปรุงผลการดาเนินการในทุกด้าน การตรวจประเมินดังกล่าวจึงเป็นเครื่องมือในการบริหารจัดการที่เป็นประโยชน์กว่าการทบทวนผลการดาเนินการโดยทั่วๆ ไป