รายละเอียดโครงการ

เมื่อก้าวเข้าสู่ศตวรรษที่ 21 ซึ่งเป็นยุคของข้อมูลข่าวสารผ่านเทคโนโลยีการสื่อสารที่ทันสมัย ทำให้ผู้คนในยุคนี้ได้รับข้อมูลข่าวสารที่ฉับไว รวมถึงข่าวสารข้อมูลถึงความไม่ปลอดภัยในคุณภาพของอาหาร ทำให้ผู้คนในยุคนี้หันมาให้ความสนใจในรายละเอียดในคุณภาพอาหารและคุณภาพชีวิตมากขึ้น หลายคนหันมาตื่นตัวกับกระแสบริโภคอาหารอินทรีย์ ( Organic Food ) โดยเฉพาะผู้บริโภคในแถบประเทศที่พัฒนาแล้ว อาทิ กลุ่มประเทศยุโรป สหรัฐอเมริกา และญี่ปุ่น เป็นต้น ท่ามกลางภาวะการแข่งขันอย่างรุนแรงในตลาดการค้าโลก แม้ภาคการเกษตรของไทยมีความเสี่ยงสูงที่จะเสียเปรียบในการแข่งขันในอุตสาหกรรมอาหารแต่ผลิตภัณฑ์อาหารอินทรีย์เป็นสินค้าส่งออกที่สำคัญของไทยที่มีศักยภาพสูง โดยเป็นอาหารที่ผลิตมาจากพืช ผัก ผลไม้ที่เจริญเติบโตขึ้นมาโดยปราศจากการใช้สารกำจัดศัตรูพืช หรือปุ๋ยวิทยาศาสตร์สังเคราะห์ ใช้อาหารที่มีอยู่ตามธรรมชาติเกือบทั้งหมด และมีมาตรฐานที่เข้มงวดที่เกษตรกรผู้ปลูกต้องปฏิบัติตาม โดยอาหารอินทรีย์ในประเทศไทยให้การรับรองโดยมาตรฐานในประเทศไทย ได้รับการรับรองโดยใช้มาตรฐานขององค์กรระหว่างประเทศที่เรียกว่า สมาพันธ์ผู้ผลักดันสินค้าเกษตรอินทรีย์นานาชาติ ( International Federation of organic Agriculture Movement : IFOAM ) ซึ่งเป็นองค์กรเอกชนที่มีสมาชิกทั่วโลกกว่า 100 ประเทศ นอกจากนั้นยังมีหน่วยงานของรัฐที่ได้ประกาศมาตรฐานสินค้าเกษตรอินทรีย์ได้แก่ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สหรัฐอเมริกาถือเป็นคู่ค้าสำคัญในอุตสาหกรรมอาหารของประเทศไทยที่นิยมบริโภคอาหารอินทรีย์ ซึ่งปัจจุบันกระทรวงเกษตรของสหรัฐฯ ( USFDA ) ได้รายงานว่าร้อยละ 60 ของประชากรนิยมซื้ออาหารอินทรีย์แทนอาหารแบบเดิม ซึ่งสินค้าที่จะเข้าไปขายในประเทศสหรัฐอเมริกาจำเป็นต้องติดฉลาก “ เกษตรอินทรีย์ ” ซึ่งได้รับการรับรองตามมาตรฐาน National Organic Standards (NOS) ของสหรัฐฯ สหภาพยุโรป ( European Union : EU ) : ขณะนี้ EU ได้กำหนดแผนปฏิบัติการเพื่อการทำฟาร์มเกษตรอินทรีย์และอาหารอินทรีย์ ( European Action Plan for Organic Food and Farming ) ซึ่งเป็นแผนยุทธศาสตร์การส่งเสริมการทำฟาร์มอินทรีย์โดยจะเน้นในด้านการวางแผนการตลาด การวางนโยบายทางด้านการผลิต การกำหนดมาตรฐานและการตรวจสอบให้อยู่ในรูปแบบเดียวกัน ทั้งนี้ยุทธศาสตร์ในระดับ EU ได้มุ่งเจาะเป้าหมายตลาดใหม่ โดยหันมายังผู้บริโภคที่ซื้ออาหารอินทรีย์ ซึ่งให้ความสำคัญในด้านราคาเป็นหลัก และรัฐบาลให้เงินสนับสนุนช่วยเหลือในอุตสาหกรรมอาหารที่ผลิตอาหารอินทรีย์มากขึ้น และพยายาม ศึกษาวิจัยข้อมูลในด้านต่างๆ เพื่อหาวิธีช่วยเหลือให้เกษตรกรอินทรีย์มีเสถียรภาพมากขึ้น ทั้งยังทำให้เกิดประโยชน์ต่อประเทศในแง่การรักษาสิ่งแวดล้อมและเป็นการส่งเสริมการผลิตสินค้าเกษตรที่ยั่งยืนใน UK ควบคู่กันไปด้วย โดยอาหารอินทรีย์ที่จะนำเข้าไปยังยุโรปในแต่ละประเทศจะต้องขออนุญาตก่อน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับจำนวน ชนิด ประเทศที่ผลิต และระยะเวลาที่อนุญาตให้นำเข้า และจะอนุญาตเฉพาะประเทศที่ขออนุญาตนำเข้าเท่านั้น เนื่องจากสินค้าที่นำเข้าสหภาพยุโรปแล้วสามารถค้ากันได้โดยเสรีระหว่างประเทศสมาชิก ประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่นำเข้าอาหารจากต่างประเทศมากกว่า 3.2 ล้านล้านเยนต่อปี และมีแนวโน้มมากขึ้นในอนาคตและเป็นประเทศใส่ใจในรายละเอียดเรื่องสุขภาพมาก ต้องการอาหารที่ปลอดภัยและสะอาด ในขณะที่สินค้าเกษตรอินทรีย์ที่ผลิตในประเทศญี่ปุ่นเองมีน้อยมากและยังไม่สามารถตอบสนองความต้องการของตลาดได้ทั้งหมดแม้จะมีการขยายการผลิตเพิ่มขึ้นทุกปี ถึงแม้ญี่ปุ่นจะเป็นประเทศที่พึ่งพาอาหารนำเข้าแต่ก็เป็นประเทศที่มีกฎระเบียบการนำเข้าที่เข้มงวดมากที่สุดประเทศหนึ่ง โดยมีข้อจำกัดในการนำเข้าสินค้าอาหารอินทรีย์ของญี่ปุ่นคือกำหนดมาตรฐานคุณภาพไว้สูง และต้องใช้ใบรับรองสุขอนามัยปลอดโรคพืชและแมลง ( Phytosanitary ) ทำให้เป็นอุปสรรคต่อการนำเข้าผักผลไม้สดจากต่างประเทศ ผู้ส่งออกไทยที่ส่งสินค้าอาหารอินทรีย์เข้าไปจำหน่ายในญี่ปุ่นจึงจำเป็นมากที่ต้องปรับมาตรฐานให้เป็นไปตามกฎระเบียบของทางญี่ปุ่นเนื่องมาจากยังคงมีความต้องการการนำเข้าที่สูงอยู่ โดยอยู่ภายใต้กฎระเบียบมาตรฐานสินค้าเกษตรฉบับใหม่ของญี่ปุ่น ( Japan Agricultural Standard-JAS ) ซึ่งจัดทำโดยกระทรวงเกษตร ประมง และป่าไม้ของญี่ปุ่น ( Ministry of Agriculture, Fisheries and Forests - MAFF ) กำหนดให้สินค้าอาหารอินทรีย์ที่นำเข้ามายังญี่ปุ่นต้องติดฉลากที่ออกใบรับรองมาตรฐานโดยหน่วยงานที่ได้รับอนุญาตเท่านั้น โดยติดตราสัญลักษณ์ JAS ปัจจุบันผลิตภัณฑ์อาหารอินทรีย์ยังมีจำนวนน้อย ทั้งนี้เนื่องจาก ผลิตภัณฑ์ที่จะกล่าวอ้างว่าเป็นอาหารอินทรีย์นั้นจะต้องระบบการผลิตที่ยังคงรักษาความเป็นอินทรีย์ของวัตถุดิบ โดยการป้องกันไม่ได้วัตถุดิบที่เป็นอาหารอินทรีย์ปนเปื้อนกับสิ่งที่ไม่ใช่อินทรีย์และสารต้องห้ามต่าง ๆ ทั้งในสภาวะการผลิตและเก็บรักษา ซึ่งจะต้องมีการกำหนดสภาวะการผลิตที่ชัดเจน การจะส่งเสริมให้มีการผลิตอาหารอินทรีย์อย่างแท้จริง จะต้องมีการให้ความรู้ด้านการแปรรูปอาหารอินทรีย์แก่ผู้ประกอบการ เกษตรกรและชุมชนที่สนใจผลิตหรือแปรรูปอาหารอินทรีย์ ทั้งนี้ หลักเกณฑ์ของการแปรรูปอาหารอินทรีย์ของแต่ละหน่วยงานแม้จะมีความเข้มงวด แต่ก็ยังเปิดทางที่ช่วยให้สามารถผลิตอาหารอินทรีย์โดยมีการผ่อนผันให้มีการใช้สารเจือปนที่ช่วยในการผลิตเพื่อให้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพตามต้องการเช่น เพคติน เจลาติน ในแยมหรือเยลลี่เป็นต้น ซึ่งการให้ความรู้เรื่องการแปรรูปอาหารอินทรีย์จะช่วยให้มีผลิตภัณฑ์อาหารอินทรีย์ที่ปลอดภัยสำหรับผู้บริโภคมากขึ้น และเกษตรกรก็มีทางเลือกในการจำหน่ายสินค้าอินทรีย์ในการจำหน่ายแบบสดหรือแปรรูป ซึ่งการแปรรูปก็จะช่วยเพิ่มมูลค่าอาหารอินทรีย์ไห้เป็นอาหารที่มูลค่าสูงได้ นอกจากนั้น การให้ความรู้ด้านการตลาดอาหารอินทรีย์จะช่วยในการผลิตเชิงพาณิชย์ได้ คณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตรจึงได้จัดตั้งหน่วยวิจัยและถ่ายทอดเทคโนโลยีการแปรรูปอาหารอินทรีย์ ศึกษาวิจัยเรื่องการแปรรูปอาหารอินทรีย์ และนำมาถ่ายทอดให้ก่เกษตรกรลู้ประกอบการทั่วไป