รายละเอียดโครงการ

ปัจจุบันพื้นที่ป่า ที่เป็นแหล่งอนุรักษ์พันธุกรรม ซึ่งมีความหลากหลายทางชีวภาพ กำลังถูกทำลายอย่างรุนแรง ด้วยการเข้ามาของพืชเศรษฐกิจเชิงเดี่ยว เช่น ข้าวโพด ถั่วเหลือง ถั่วแดง มะเขือเทศ กะหล่ำปลี มันฝรั่ง ฯลฯ สาเหตุสำคัญของการทำลาย แหล่งอนุรักษ์ความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืชและสัตว์ ที่สำคัญ คือ ชุมชน ที่อาศัยอยู่โดยรอบพื้นที่ป่า ขาดการดำรงอยู่ร่วมอย่างสอดคล้องกับความหลากหลายทางชีวภาพ ดังที่เคยดำรงวิถีชีวิตสืบต่อกันมา เนื่องมาจากระบบการเรียนรู้ ผ่านมาและดำเนินอยู่ ขาดการสืบทอด “ความรู้ ภูมิปัญญาเดิม” กับ “ความรู้และเทคโนโลยีใหม่” สู่การสร้างความสามารถ แก่สมาชิกในชุมชน ทั้ง ผู้รู้ คนหนุ่มสาว และเด็ก เยาวชน จนถึงขั้นการขาดความเชื่อมั่น ในวิถีการดำรงชีวิต ที่เคยมีคุณค่าความหมายสำคัญต่อการดำรงอยู่ “อยู่ร่วม เพื่อ อยู่รอด” (Empathy) ในระดับรุนแรง (ล่มสลาย) สาเหตุอีกประการเกี่ยวกับ การปกป้องคุ้มครองดูแลป่า โดยฝ่ายรัฐเพียงลำพัง ก็ยังมีข้อจำกัดด้านนโยบายการบริหารจัดการด้านบุคลากร และงบประมาณ ส่งผลให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปอย่างไม่รัดกุม /ไม่ทั่วถึง และขาดกระบวนการมีส่วนร่วม และการสร้างความเข้าใจกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ในการดูและรักษา และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพอย่างเหมาะสมและเนื่องจากเงื่อนไขการจัดการเรียนรู้ ที่ผ่านมาขาดการพัฒนาศักยภาพแก่ผู้เรียนให้เกิดศักยภาพ ความสามารถ (Competency) ในการจัดการตนเอง จัดการครอบครัว และจัดการชุมชน ให้เกิดกระบวนการจัดการวิถีชีวิต ให้สามารถดำเนินไปอย่างสอดคล้องกับความหลายหลายทางชีวภาพได้อย่างยั่งยืน และมีความต่อเนื่อง มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ได้ดำเนินการภายใต้แนวคิดในการดำเนินงาน “อุดมศึกษา หนุนการจัดการศึกษาบนฐานวิถีชีวิตชุมชน” พบว่า การจัดการเรียนรู้แก่ผู้เรียนในสถานศึกษา เป็นโอกาสสำคัญในการสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ในการเรียนรู้ ภูมิปัญญา วิถีชีวิต วัฒนธรรม และศักยภาพในการจัดการทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพ ตลอดจนการยกระดับองค์ความรู้ภูมิปัญญาเดิม ให้เกิดโอกาสในการดำรงวิถีชีวิต ในสถานการณ์ใหม่ อย่างสอดคล้องกับความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ อันมีความหลากหลายทางชีวภาพ ได้อย่างต่อเนื่องยั่งยืน จึงได้จัดทำแผนงานพัฒนาผู้ประกอบการชุมชน เพื่อบริหารจัดการ “ป่าเศรษฐกิจ” โดยกระบวนการมีส่วนร่วมกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิดบริหารจัดการ “ความรู้ภูมิปัญญาเดิม” ต่อยอด ด้วย “ความรู้และเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่สอดคล้องกับบริบทพื้นที่” สำหรับสร้างนวัตกรรมที่เอื้อต่อการดำรงอยู่ของชุมชนในสถานการณ์ใหม่ ให้เกิดขึ้นอย่างยั่งยืนให้กับคนในชุมชนเท่าทันกับความเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมของชุมชน ในยุคโลกาภิวัตน์ การส่งเสริมให้เกิดการสร้างอาชีพที่ยั่งยืน และเหมาะสมกับคนชุมชน โดยเน้นให้เกิดการยกระดับอาชีพ และการสร้างอาชีพซึ่งไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชน เช่น การส่งเสริมการเลี้ยงหมู ไก่ ปลา หรือวัว แบบปลอดภัยและแบบอินทรีย์ ซึ่งเป็นการนำองค์ความรู้ของมหาวิทยาลัยแม่โจ้เผยแพร่ไปยังชุมชน เพื่อให้ก่อให้เกิดประโยชน์แก่สังคม การสร้างอาชีพเพื่อก่อให้เกิดรายได้ของคนในชุมชนโดยไม่กระทบต่อสิ่งแวดล้อม ธรรมชาติ คือการพึ่งพา และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน