รายละเอียดโครงการ

ปัจจุบันทั่วโลกได้ให้ความสำคัญกระบวนการผลิตอาหารจากวัตถุดิบที่มีคุณภาพ สะอาด ถูกสุขอนามัย ซึ่งจะนำไปสู่ความปลอดภัยด้านอาหาร การเข้มงวดความปลอดภัยด้านอาหารได้เพิ่มความรุนแรง โดยเฉพาะกลุ่มประเทศสมาชิกองค์การค้าโลกได้กำหนดกฎระเบียบและมาตรการต่างๆ ภายใต้เขตการค้าเสรีเพื่อการผลิตอาหารเกษตรที่ปลอดภัยตามมาตรฐานสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช (SPS) รวมทั้งมีการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบและมาตรการตลอดเวลา ประเทศไทยจำเป็นต้องติดตาม และเตรียมความพร้อมที่จะปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ และปรับตัวด้านการผลิตสินค้าให้ได้คุณภาพ มีมาตรฐานเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภคในระดับสากล ให้ความสำคัญในเรื่องระบบการผลิตในแปลงปลูก โดยเน้นการทำการทำเกษตรแบบอินทรีย์ (Organic) โดยใช้สารสกัดจากพืชหรือชีวินทรีย์ต่างๆ ทดแทน และใช้สารเคมีอย่างปลอดภัยเพื่อไม่ก่อเกิดอันตรายต่อมนุษย์ สัตว์ และสิ่งแวดล้อม การจัดระบบสินค้าที่ผ่านกระบวนการผลิตในระดับไร่นาถึงผู้บริโภคภายในประเทศ และการส่งออกอย่างมีมาตรฐาน จำเป็นต้องสร้างระบบการวิเคราะห์ ตรวจสอบผลิตผลและผลิตภัณฑ์เกษตร รวมทั้งปัจจัยการผลิตทางการเกษตรอย่างมีคุณภาพตามมาตรฐานสากลเป็นการรับรองและประกันคุณภาพ เสริมสร้างความเชื่อมั่นให้สินค้าเกษตรก้าวไกลในตลาดโลกโดยไม่ถูกกีดกัน รวมทั้งการประเมินขบวนการผลิตสินค้าเกษตรมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม จึงกำหนดแผนงานวิจัยการพัฒนากระบวนการสู่มาตรฐานความปลอดภัยด้านอาหารเกษตร (Food Safety) ให้ปลอดภัยจากอันตรายของผลตกค้าง ส่งผลให้ผู้บริโภคมีสุขอนามัยและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และเพื่อแก้ไขปัญหาสารพิษตกค้างในผัก และผลไม้ ลดความเสี่ยงภัยในการบริโภค โดยผลที่ได้จากการทำโครงการนี้จะช่วยยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยด้านอาหารภายในจังหวัดชุมพรอีกทั้งช่วยสร้างความเชื่อมั่นใจต่อผู้บริโภคผลผลิตเกษตรของไทยที่สามารถตรวจสอบย้อนกลับข้อมูลเกี่ยวกับผลผลิตการเกษตรได้อย่างละเอียดครบถ้วนในทุกขั้นตอนพร้อมทั้งกลไกและมาตรการในการเฝ้าระวัง การควบคุมทั้งต้นทางกลางทาง และปลายทาง การดำเนินการผลิตตามระบบเกษตรอินทรีย์นั้นพบว่ายังมีน้อย โดยแต่ละหน่วยงานหรือองค์กรที่เข้าไปส่งเสริมเป็นลักษณะต่างคนต่างโดยขั้นตอนการส่งเสริมเพื่อเพิ่มศักยภาพทางการเกษตรและอาหาร รวมถึงการยกระดับมาตรฐานการผลิตที่เป็นรูปธรรมคือการขอรับการรับรองมาตรฐานยังไม่ได้ดำเนินการอย่างจริงจัง เป็นผลทำให้ระบบการส่งเสริมดังกล่าวไม่เป็นที่น่าเชื่อถือแก่ผู้บริโภค โดยบางกรณีอาจมีการปลอมปนสินค้าที่ไม่ใช่อินทรีย์และไม่สามารถสืบย้อนกลับได้ โครงการพัฒนายกระดับการผลิตและการแปรรูปสินค้าเกษตรของกลุ่มเกษตรกรอินทรีย์ โดยมีความเชื่อมโยงกับโครงการใหญ่เพื่อให้เกิดการแก้ไขปัญหาแบบบูรณาการตลอดห่วงโซ่อาหาร และเพื่อให้เกิดความยั่งยืนแก่กลุ่มเกษตรกรที่เป็นผู้ผลิตสินค้าอินทรีย์ป้อนเข้าสู่ตลาดผู้บริโภคของจังหวัดชุมพร ดังนั้นหากมีการศึกษาถึงอันตราย หาทางป้องกันไว้ล่วงหน้า รวมทั้งมีการควบคุมและเฝ้าระวัง เพื่อให้แน่ใจว่ามาตรการป้องกันที่กำหนดขึ้นนั้นมีประสิทธิภาพตลอดเวลา ซึ่งจะทำให้ผู้บริโภค มั่นใจได้ว่าอาหารนั้นมีความปลอดภัยทั้งสภาวะแวดล้อมการผลิตที่ดีและคุณภาพความปลอดภัยสูง ปัญหาด้านความปลอดภัยของสินค้าเกษตรและอาหารของจังหวัดชุมพรเป็นปัญหาสำคัญและส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนชาวชุมพรเองและนักท่องเที่ยว ที่ผ่านมาหน่วยงานภาครัฐและเอกชนระดับจังหวัดได้มีความพยายามในการแก้ไขปัญหาแต่พบว่าขาดการดำเนินงานเชิงบูรณาการ ทำให้ไม่สามารถเชื่อมโยงข้อมูลกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้การแก้ไขปัญหาทำได้เพียงบางส่วนไม่ครบตลอดห่วงโซ่อาหารของจังหวัด ประกอบกับขาดงบประมาณดำเนินการอย่างต่อเนื่องจึงทำให้ปัญหาความปลอดภัยของอาหารกลับเข้าสู่สภาวะเดิม คือ การใช้สารเคมีแบบไม่สามารถควบคุมได้ หรือการละเลยการปฏิบัติแบบอินทรีย์โดยหันกลับมาใช้สารเคมีแบบขาดความรู้ความเข้าใจ เป็นผลให้สินค้าเกษตรและอาหารที่จำหน่ายในจังหวัดมีสารเคมีและสารต้องห้ามตกค้างในปริมาณสูง เป็นอันตรายต่อผู้บริโภคดังนั้นจึงมีความจำเป็นเร่งด่วนที่ต้องดำเนินการแก้ไขเกี่ยวกับการเพิ่มศักยภาพสินค้าอาหารและเกษตรให้เข้าสู่มาตรฐานเกษตรอินทรีย์สากล เพื่อนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจให้แก่ข้าราชการ เจ้าหน้าที่ของรัฐ ประชาชนพร้อมกับเป็นการสร้างเครือข่ายผู้ผลิตอาหารปลอดภัยในพื้นที่มหาวิทยาลัยแม่โจ้-ชุมพร และนำความรู้ที่ได้ไปเผยแพร่แก่เกษตรกรในท้องถิ่นตลอดจนผู้ผลิตสินค้าทางการเกษตรที่จำหน่ายแก่ผู้บริโภคที่เป็นวัตถุดิบให้แก่ภาคอุตสาหกรรมอาหาร หรือจำหน่ายในรูปแบบอื่นๆ และรวมถึงผู้ประกอบการที่มีส่วนเกี่ยวข้องในห่วงโซ่การผลิตด้วย